2023 жылға арналған « PISA зерттеулері жағдайында мектеп оқушыларының математикалық сауттылығын қалыптастыру және дамыту әдістемесін әзірлеу » ғылыми жобасының жұмыс жоспарын іске асыру есебі

Күнтізбелік жоспардың №1 бөлімі:

ЭЫДҰ «Білім мен дағдылардың болашағы: Білім 2030» бағдарламасы концепциясы аясында ғылыми еңбектердің, математика оқулықтарының, математика мұғалімдерінің тәжірибесінің мазмұнын талдау.

Математика мұғалімдері мен болашақ математика мұғалімдерінің мектеп оқушыларын PISA тапсырмаларын шешуге үйретуге дайындық деңгейлері анықталды. Мектеп оқушыларын  PISA тапсырмаларын шешуге үйрету әдістемесінің даму деңгейі анықталды.

ЭЫДҰ-ның «Білім мен дағдылардың болашағы: білім 2030» бағдарламасының тұжырымдамасы аясында зерттеу жұмыстарының, математика оқулықтарының мазмұнын және математика мұғалімдерінің тәжірибесін талдау жүргізілді.

«Оқушылардың жетістіктерін критериалды бағалау аясында математикалық сауаттылықты педагогикалық өлшеу» эксперименттік деректерінің талдауы дайындалып жатқан мақаланың мазмұнына енгізілді.

Бұл тапсырма бойынша жұмыс жалғасады.

Күнтізбелік жоспардың №2 бөлімі:

PISA-2021 бағдарламасының тұжырымдамасы аясында мектеп оқушыларын тәжірибеге бағытталған есептерді шешуге үйрету кезінде туындайтын проблемаларды анықтау мақсатында эксперименталды зерттеу жүргізу.

Эксперименттік зерттеудің нәтижелері талданып, эксперименталды зерттеу деректері негізінде қорытындылар жасалды.

Мектеп оқушыларының орындаған жазба жұмыстарын математикалық өңдеу (57 жұмыс) мектеп оқушыларының (89%) негізінен бұл мәселелерді толық шеше алмайтынын көрсетті және PISA-2021 бағдарламасының тұжырымдамасы контекстінде мектеп оқушыларын тәжірибеге бағытталған есептерді шешуге үйрету кезінде туындайтын проблемаларды анықтады.

Туындаған мәселелер мен мектеп оқушыларының математикалық сауаттылығының даму деңгейі пәнаралық білімнің дамуына, есептің қиындығына, мектеп оқушыларына есепті шешуге қажетті математикалық пайымдаулардың күрделілігіне тікелей байланыстылығы анықталды.

Эксперименттік деректер мен қорытындылар дайындалып жатқан «PISA-2021 бағдарламасының тұжырымдамасы контекстінде математикалық сауаттылықты қалыптастыру және дамыту» мақаласының мазмұнына енгізілді.

Бұл тапсырма бойынша жұмыс жалғасады

Күнтізбелік жоспардың №3 бөлімі:

Практикаға бағытталған тапсырмалардың түрлерін анықтау – PISA-2021 бағдарламалық тұжырымдамасында тұжырымдалған ақыл-ой әрекетінің объектілері ретінде

Практикаға бағытталған тапсырмалардың түрлері – ақыл-ой әрекеттің объектілері ретінде анықталады.

Теориялық зерттеулер мен эксперименттік мәліметтерді талдау тәжірибеге бағытталған тапсырмалардың түрлерін анықтауға мүмкіндік берді.

Зерттеу проблемалық мәселелерді шешу келесі негізгі ойлау дағдыларын қолдануды талап ететінін көрсетті:

– берілген мәселені шешуге қажетті ақпаратты анықтау;

– анықталған ақпаратты жүйелеу, оны мәтін, формулалар, графиктер, кестелер түрінде тұжырымдау? т.б. өздерінің синтезделген ойларын проблемалық жағдайды сипаттайтын математикалық модель түрінде ұсыну;

– математикалық модельді шешу үшін математикалық пайымдауды қолдану.

  – проблемалық мәселе құбылысының контекстінде табылған шешімді түсіндіру;

– мәселені шешудің нәтижелерін, берілген жағдайдың ерекше көріністерін зерттеу, бағалау, жалпылау.

Зерттеу нәтижелері бойынша Scopus және Web of Science журналдарында жариялауға 2 ғылыми мақала дайындалды:

1) «PISA бағалау – оқу тапсырмалары контекстінде математикалық сауаттылықты қалыптастыру және дамыту»;

2) «Студенттерді курстық жоба аясында дифференциалды модельдер, пәнаралық білімдер құрастыруға үйрету».

Бұл тапсырма бойынша жұмыс жалғасады.

Күнтізбелік жоспардың No 4 бөлімі:

PISA-2021 бағдарламасының тұжырымдамасы аясында мектеп оқушыларының математикалық сауаттылығын дамыту белгілерін анықтау

PISA-2021 бағдарламасының тұжырымдамасы аясында мектеп оқушыларының математикалық сауаттылығын дамытудың белгілері анықталды.

Математикалық сауаттылықтың анықтамасы негізінде PISA-2021 бағдарламасының тұжырымдамасы аясында мектеп оқушыларының математикалық сауаттылығын дамытудың негізгі белгілері анықталды.

Тәжірибеге бағытталған PISA есептерін шешудің негізгі ерекшеліктері мен кезеңдерін талдау математикалық сауаттылықтың құрамдас бөліктерін анықтауға мүмкіндік берді.

Зерттеу барысында мектеп математикасы курсында шешім қабылдау есептері аз қарастырылатыны, ал мектеп геометриясы курсында пәнаралық білімді қолданатын тәжірибеге бағытталған есептер мүлдем қарастырылмағаны анықталды.

Осыған байланысты математикалық сауаттылықты, математикалық ой қорытуды, шешім қабылдау дағдыларын қалыптастыру мен дамытуға ықпал ететін проблемалық тапсырмалар әзірленді.

1) Осы зерттеулердің нәтижелері Scopus дерекқорында CiteScore бойынша пайыздық рейтингі бар рецензияланған ғылыми басылымдарда жарияланды:

– Дүйсебек Нұрғабыл, Назгүл Жайлаубаева, Гүлсім Абдолдинова, Жеткербай Қайдасов «Teaching students in the compilation of differential models, interdisciplinary knowledge within the framework of the course project» and authored by опубликована в журнале «Asian Journal of University Education» мақаласы «Asian Journal of University Education» журналында жарияланды. Scopus деректер базасы: 69%, Q2;

– Дүйсебек Нұрғабыл, Әспет Қағазбаева, Бақтияр Сәтқұловтың «Formation and development of mathematical literacy in the context of evaluative– study tasks of PISA» мақаласы Scopus деректер базасындағы «Mathematics Education» журналында жарияланды: 93%, 1-тоқсан.

2) Алынған нәтижелер І. Жансүгіров атындағы Жетсу университетінің, Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университетінің, Сүлеймен Демирел университетінің ғылыми-әдістемелік семинарларда және 2023 жылдың 20 қыркүйегінде Астана қаласында өткен «ЖАҺАНДЫҚ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ИННОВАЦИЯЛАР 2023: ОРТАЛЫҚ АЗИЯ» ХХ халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясында баяндалып сынақтан өтті.

Ғылыми жетекшісі, физика-математика ғылымдарының докторы, профессор – Нұрғабыл Д.