Экология және ауыл шаруашылығы ғылымдар кафедрасы
Экология және ауыл шаруашылығы ғылымдар кафедрасы
Кафедрада жоғары білікті мамандар жұмыс істейді: PhD, қауымдастырылған профессорлар, кандидаттар, сондай-ақ магистрлер. 2021-2022 оқу жылында білім беру бағдарламасының базалық және бейінді пәндері бойынша сабақ жүргізетін ОПҚ саны 18 оқытушыны құрады, оның ішінде 1 қауымдастырылған профессор, 10 оқытушы лектор, 3 оқытушы ассистент. Ғалымдар 1 PhD, 7 ғылым кандидаты, 7 магистр.
Материалдық-техникалық жабдықтау:
Кітапхана қоры ҚР ЖОО профессор-оқытушылар құрамының мақалаларының, кітаптарының, авторефераттарының, диссертацияларының, еңбектерінің электрондық базасымен қамтамасыз етілген.
Студенттер мен оқытушыларға арналған оқу және жедел ақпарат университет сайтында және порталдарында орналасқан. Кафедра мен компьютерлік сыныптар Интернетке және университеттің жергілікті желісіне қол жеткізумен қамтамасыз етілген. Ашық WI-FI аймақтары бар.
Кафедрада оқу процесін қамтамасыз ету үшін қажетті жабдықтармен, техникалық оқыту құралдарымен, заманауи оқу құрал-жабдықтарымен, плакаттармен және модельдермен жабдықталған оқу аудиториялары мен зертханалары бар.
Зертханалар мен арнайы кабинеттер жабдықталған және безендірілген: «Агроэкология зертханасы», «Электротехника және радиоэлектроника зертханасы», «Стандарттау және сертификаттау «, «Қоршаған ортаны қорғау және тіршілік қауіпсіздігі арнайы кабинеті», мультимедиялық аудитория, өсімдік шаруашылығы аудиториясы.
Зертханалар тиісті білім беру бағдарламалары бойынша базалық және бейінді пәндердің жүргізілуін қамтамасыз етеді. Жабдықтар мен аспаптар студенттер мен оқытушылар үшін қолжетімді, жарамды жұмыс жағдайында.
Жаратылыстану және техникалық ғылымдар бойынша білім беру бағдарламаларының тарихы дене шынықтыру факультетінің құрамына кіретін жаратылыстану кафедрасынан бастау алады. 1997 жылдың наурыз айында дене шынықтыру факультетінің құрамына кіретін анатомия және физиология кафедрасында 010940 - "Экология және табиғатты пайдалану"мамандығы ашылды. 1998 жылы университет ректорының бұйрығымен анатомия және физиология кафедрасы жаратылыстану кафедрасы болып қайта құрылды.
1998 жылдан бастап кафедраны белгілі ғалым, еңбек сіңірген педагог, медицина ғылымдарының докторы, профессор Нүсіп Наутайұлы Смайыл басқарды.
Бұл мамандықтың ашылуы кафедраның материалдық-техникалық базасының жақсаруына, қоршаған ортаны қорғау саласындағы мамандарды тарта отырып, профессор-оқытушылар құрамының өзгеруіне ықпал етті.
2003 жылы Жаратылыстану кафедрасы Биология және география, химия және экология кафедрасы болып қайта құрылды. Бірінші күннен бастап Химия және экология кафедрасын «Экология» халық академиясының корреспондент мүшесі, химия ғылымдарының кандидаты, доцент Кенжебеков Ақылбек Кенжебекович басқарды.
Кафедраның оқу-әдістемелік және ғылыми-зерттеу жұмыстарын экологиялық бағытта жетілдіру ісіне б.ғ.д., профессор А.Б. Биғалиев үлкен үлес қосты. Оның жетекшілігімен «Алматы облысының Табиғи компоненттеріне (ауа, су, топырақ) өнеркәсіптік кәсіпорындардың әсерін экологиялық бағалау» жобасы 2 млн теңге көлемінде грант иегері болды, оған жабдықтар мен оқу құралдары сатып алынды.
2007-2008 жылдары Химия және экология кафедрасын ауылшаруашылық ғылымдарының кандидаты Аида Мәкенқызы Маусымбаева басқарды. Осы жылдары пәндерді оқыту әдістемесі жетілдіріліп, Жануарлар экологиясы және табиғатты қорғау бойынша оқулықтар мен оқу материалдары алынды.
2008 жылдың қыркүйек айында Биология және география, химия және экология кафедрасы Математика және жаратылыстану факультетінің құрамына кірді.
География және экология кафедрасы 2008 жылдың 1 маусымында құрылды. География және экология кафедрасының меңгерушісі болып техника ғылымдарының кандидаты Айгүл Еркінқызы Идрисова тағайындалды. Кафедрада 5В090200 - «Туризм», 5В073100 - «Өмір тіршілігінің қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау» мамандықтары ашылды, мамандықтардың материалдық-техникалық базасы құрылды, пәндерді оқу-әдістемелік қамтамасыз ету жақсартылды.
2008 жылдың қазан айынан 2010 жылдың желтоқсан айына дейін кафедраны аға оқытушы Сәуле Мырзабекқызы Дюсембинова басқарды. Осы кезеңде студенттердің білім сапасын арттыруға, ғылыми-зерттеу және педагогикалық бағыттарды дамытуға үлкен үлес қосты. 5В060800 - «Экология» мамандығын қамтамасыз ету үшін экология және қоршаған ортаны қорғау зертханасы құрылды.
2010 жылдың желтоқсанынан бастап 2018 жылдың қыркүйегіне дейін кафедраны биология ғылымдарының кандидаты, доцент Жамбыл Жолдыбайұлы Қанағатов басқарды. Осы кезеңде кафедрада 6М060800 - «Экология» және 5В012900-«География-Тарих» мамандықтары бойынша магистратура ашылды. Алматы облысы бойынша экология департаменті, Алматы облысының Табиғи ресурстар басқармасы, Талдықорған қаласының Орман шаруашылығы, "Алтын-Емел", "Жоңғар-Алатау", "Шарын каньоны" ұлттық парктері және т. б. облыстық өндірістік кәсіпорындармен келісім-шарттар жасалды. ҚР БҒМ бірлескен семинарлар, конференциялар, ғылыми-зерттеу жұмыстары, практикалар, дәрістер мен ғылыми жобалар өткізуге. Академиялық ұтқырлық бойынша жұмыс жүргізілді
2018 жылдың қыркүйек айынан бастап 2020 жылға дейін ББ PhD Қарашолақова Лаззат Наушабаевна басқарды.
2021 жылы кафедра жаратылыстану және техникалық ғылымдар ББ болып өзгертілді. ББ жетекшісі М. Р. Тұрлыбекова болды. болып өзгертілді.
2024 ж. Жаратылыстану және техникалық ғылымдар ББ бағдарламалары "Экология және ауыл шаруашылығы ғылымдары кафедрасы" болып өзгертілді . Кафедра меңгерушісі Ж. Ж. Қанағатов болды.
- 6В05201 - «Экология»
- 6В08101 - «Агрономия»
- 6В11201 - «Қоршаған ортаны қорғау және өміртіршілігінің қауіпсіздігі»
- 6В07501 - «Стандарттау және сертификаттау (салалар бойынша)»
- 6В07502 - «Стандарттау, сертификаттау және метрология (салалар бойынша)»
- 6В05202-«Ауылшаруашылық экологиясы»
- 7М05201 - «Экология»
- 7М05202 - «Табиғатты пайдалану және экологиялық қауіпсіздік»
- 6В08102 Агрономия-Ауылшаруашылығы ғылымдары мен технологиялары
Кафедра оқытушылары қажетті оқу-әдістемелік құжаттарды, оқу және әдістемелік құралдарды орыс, қазақ және ағылшын тілдерінде басып шығару бойынша жұмыс жүргізеді.
Қазіргі уақытта кафедра электронды оқулықтар, оқу-әдістемелік кешендер (ЭӘББ), оқу-әдістемелік құралдар мен практикумдар, жоғары оқу орындары мен мектептерге арналған оқу құралдарын әзірлеп, оқу үрдісіне енгізеді.
2018-2019жж шығарылған оқу-әдістемелік құралдар:
- Андасбаев Е.C., Әлімбеков Ж.С., Кенжебеков А.К., Қанағатов Ж.Ж. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік экологиялық бақылауды ұйымдастырудың әдістемелік негіздері:оқу-әдістемелік құралы. — Талдықорған: Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университеті, 2017. -349 б.ISBN 978-601-216-366-7.
- М.Р. Турлыбекова, А.Ж. Рахымбеков. Тұрғындарды қорғаудың, төтенше жағдайлардың салдарларын жою принциптері мен әдістері. «TechSmit» баспасында басылымға дайындалды және басып шығарылды.ҚР, Алматы, Жетісу-2ш.ауд.
- А.Ж. Рахымбеков, И.Ж. Есенгабылов, Г.А. Сеитова. Электр энергиясын өндіру мәселелері. Программа для ЭВМ — электронное учебное пособие. Астана, № 5934 от 210.2019г.
- А.Ж. Рахымбеков, Р.А. Садуакасова, Г.С. Нурбосынова. Альтернативти энергия коздерин пайдалану. Программа для ЭВМ — электронное учебное пособие. Астана, № 4352 от 01.07.2019г.
- А.Ж. Рахымбеков, М.Р. Турлыбекова, Р.А. Садуакасова. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар. Программа для ЭВМ — электронное учебное пособие. Астана, № 2699 от 08.04.2019г.
- А.Ж. Рахымбеков. Кәсіби педагогикадағы ғылыми зерттеу негіздер. Программа для ЭВМ — электронное учебное пособие. Астана, №1412 от 22.01.2019.
2018-2019жж шығарылған оқу құралдары:
- Канагатов Ж.Ж., Әлімбеков Ж.С., Байеділов К.Е. Жетісудың табиғи қорларын оңтайлы пайдалану: оқу құралы. – Талдықорған: I. Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университеті, 2018. 235 б.
- А.С. Акмуллаева. Қолданбалы биология. ӘОЖ 573 (075), КБЖ 28.087я73, А37. Оқу құралы. Алматы:CyberSmith,2019.-188 б. ISBN 978-601-342-049-3
- А.С. Акмуллаева. Өсімдіктер мен жануарлар экологиясы. ӘОЖ 574 (075), КБЖ 28.080я73. А37, Оқу құралы.Алматы:CyberSmith,2019.-192 б. ISBN 978-601-342-048-6
- Ж.Ж. Қанағатов, Ж.С. Алимбеков, К.Е. Байедилов. Экологические проблемы использования природных ресурсов в Алматинской области. Издательский отдел Жетысуского государственного университета им. И.Жансугурова, 2019 г. 231 стр. ISBN 978-601-216-588-3.
2019ж шығарылған электрондық оқулықтар:
- А.Ж. Рахымбеков М.Р. Турлыбекова Р.А. Садуакасова. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар. Авторлық құқықпен қорғалатын объектілерге құқықтардың мемлекеттік тізілімге мәліметтерді енгізу туралы куәлік №2699. 08.04. 2019ж
- А.Ж. Рахымбеков М.Р. Турлыбекова. Тұрғындарды қорғаудың, төтенше жағдайлардың салдарларын жою принциптері мен әдістері. Авторлық құқықпен қорғалатын объектілерге құқықтардың мемлекеттік тізілімге мәліметтерді енгізу туралы куәлік №2587. 29.03. 2019ж.
- М.Р. Турлыбекова А.К. Бутенова. Құтқару техникасы және байланыс. Авторлық құқықпен қорғалатын объектілерге құқықтардың мемлекеттік тізілімге мәліметтерді енгізу туралы куәлік №2994. 24.04. 2019ж.
- М.Р. Турлыбекова. Төтенше жағдайлардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету және теориялық негізі. Авторлық құқықпен қорғалатын объектілерге құқықтардың мемлекеттік тізілімге мәліметтерді енгізу туралы куәлік №2987. 23.04. 2019ж.
- З.К. Канаева. «Менеджмент пен маркетингтегі экологиялық құқық негіздері». Элект. Оқу құралы- 2019. -152 б. Элект. Оқу құралы. ҚР авторлық құқықпен қорғалатын объектілерге мемлекеттік тізілімге мәліметтерді енгізу туралы Куәлік, 13.03.2019. №2268
- З.К. Канаева, А.Т. Канаев. Экология. Элект. Оқу құралы- 2019. 136 б. ҚР авторлық құқықпен қорғалатын объектілерге мемлекеттік тізілімге мәліметтерді енгізу туралы Куәлік, 05.2019. №3706
Кафедраның ғылыми-зерттеу жұмысы қолданбалы және іргелі зерттеулерге негізделген және ғылым мен білім беруді интеграциялауға бағытталған.
Кафедраның негізгі ғылыми бағыттары:
Қатты тотыққан иондық өткізгіштердің электрофизикалық қасиеттерін зерттеу. А.Ж. Рахымбеков. №0115РКО8056. 11.2015 ж., — 30.12.2020 ж
Алматы облысы Биосфера компоненттерінің экологиялық жағдайы. Қанағатов Ж.Ж. 0118РКИ0119. 02.2018 жж. 2018-2020ж.
Ғылым және Білім министрлігінің гранттық қаржыландыруы шеңберінде ғылыми жобаларды орындау:
- «Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында жаһандану жағдайындағы диаспораның этномәдени бірегейлігі (Моңғолия және Қытай қазақтары негізінде) А.С. Кайкибаева. ГУ » Комитет Науки МОН РК». до 2020г
- «Интенсификация процесса извлечения урана биотехнологическим способом из бедных руд Северного региона Казахстана». А.Т. Канаев №АР05132276 Республиканский бюджет № 1. 2019 год
Халықаралық және бірлескен гранттық бағдарламалар, стипендиялар шеңберінде ғылыми жобаларды жүзеге асыру
- Русский язык в РК. А.С. Кайкибаева Договор по гранту №2028ГР/ІІ-286-19 от 16.08.2019 г.
Результаты научно-исследовательских работ публикуются в журналах ККСОН, РИНЦ, Web of Science, Scopus.
По результатам научно-исследовательской работы ППС кафедры получены патенты и авторские свидетельства.
Кредиттер түрінде қосымша тәжірибе мен құзыреттілікті алу үшін оқытушылар мен студенттер арасында академиялық ұтқырлық (ішкі және сыртқы) жүзеге асырылады.
3-ші курс студенті Динислан Даурен халықаралық академиялық ұтқырлық бойынша Прага қаласындағы Чех агротехникалық университетіне «тіршілік қауіпсіздігі негіздері»мамандығы бойынша жіберілді.
Академиялық ұтқырлық аясында кафедра Чех агротехникалық университеті (Чехия), Лодзин университеті (Польша), Рига техникалық университеті (Рига), Латвия университетінің атом физикасы және спектроскопия институты (Латвия), С. Торайғыров атындағы Қазақ ұлттық университеті сияқты халықаралық-рейтингтік жоғары оқу орындарымен тығыз байланыста.әл-Фараби және т. б. халықаралық деңгейде білім беру бағдарламасының жоспарын іске асыру мақсатында семинарлар мен дәрістер өткізу үшін шетелдік университеттер мен институттардан мамандар шақырылады.:
— Чехиядағы Оңтүстікчеш университетінің қауымдастырылған профессоры, PhD докторы Ярослав Бохач;
— философия докторы (PhD), Лодза университетінің профессоры Анджей Крук;
— биология ғылымдарының докторы, профессор.Абай Айдарбаева Д. К.;
— Киев ұлттық университетінің философия докторы (PhD).Т. Шевченко Безносюк А. А.
— Жилин университетінің профессоры (Словакия) Мариан Жанига;
— Философия докторы (PhD), Таллин университеті, жаратылыстану ғылымдары және денсаулық сақтау мектебінің қауымдастырылған профессоры Март Рейман.
— PhD, Улудаг университетінің профессоры Емин Атасой (Бурса қ., Түркия).
— Философия докторы Luka Mazzoni 07 қaзан 2024 жылы философия докторы Luka Mazzoni АСТдд-211 студенттерімен бейне дәріс өткізді
— 07 қазан 2024 жылы профессор,философия докторы Sara Ruschioni АСТдд-211 студенттерімен «жәндіктер метаморфозы құбылысын терең түсіну»тақырыбында бейне дәріс өткізді.
Агрономия және техникалық пәндер кафедрасында білімгерлер мен үлкен және жемісті жұмыс жүргізілуде. Кафедрадағы студенттердің студенттік өмірі профессор-оқытушылар құрамының шығармашылық жұмысының арқасында белсенділігі мен ерекшеленіп, студенттердің естелігінде мәңгі қалады.
Оқытушылар білімгерлермен бірге дөңгелек үстелдер, кездесулер, тәрбие жұмыстары салаларында диспуттар, конкурстар, концерттер өткізеді, спортқа қатысады. Білімгерлероқужоспарларынәзірлеугеқатысады.
«Агрономия және техникалық пәндер» кафедрасында оқытушылар мен білімгерлердің қатысуымен бірегей дәстүрлі іс-шаралар өткізіледі, мысалы, Мұғалімдер күні, Студенттер күні, Алтын күз.
Қауымдастырылған профессор ф-м. ғ. к. Рахымбеков Айтбай Жапарұлы:
- 10.05.2019 ж. 1 дәрежелі Диплом "100 Үздік физик", Астана.
• 28.01.2019 ж. 2 дәрежелі Диплом," педагогтың шығармашылық бастамасы", Астана, "ZIAT" ҰҒО»
* 2019ж. ҚР БҒМ 3 дәрежелі Диплом, ғыл. СҒЗЖ басшылығы
• 30.12.2019 ж. 2 дәрежелі Диплом" Үздік педагог " Астана, ҚР Мао
Кафедра меңгерушісі, PhD Карашолакова Лаззат Наушабайқызы:
- 2018 ж. Asian Council of Science Editors жеке мүшелігі (Азиялық ғылыми-редакциялық кеңес). http://theacse.com
Кафедраның аға оқытушысы, б.ғ. к. Акмуллаева Айжан Сейтхановна:
- Жыл кәсіпкері 2018. 2 дәрежелі Диплом РФ Пенза қ. халықаралық ғылыми ынтымақтастық орталығы.
2019 жылдың қорытындысы бойынша Агрономия және техникалық пәндер кафедрасының студенттері мен магистранттары үздік ғылыми-зерттеу және шығармашылық үлгерімін көрсетті, бұл әртүрлі деңгейдегі конкурстарда, олимпиадаларда және конференцияларда жүлделі орындарды дәлелдейді:
"Экология" мамандығының 3 курс студенті Мұсабекова Н. "ғылымның полярлық жұлдызы" атты VII Халықаралық ғылыми жұмыстар олимпиадасында I дәрежелі дипломмен марапатталды (04.02.2019 ж., Таганрог қ., Ресей), (ғылыми жетекшісі магистр, аға оқытушы Канагатова а. у.);
"Экология" мамандығының 2-3 курс студенттері Жумадилова Ж. (3 орын), Ахмешов Е. (1 орын), Картаев К. (1 орын), Самбетбаева Т. (1 орын), Садиров ж. (1 орын), Берікболұлы Б. (2 орын), Шапавалова А. (1 орын), Мақатай ж. (1 орын), Сапи А. (1 орын), Жұмабекова З. (1 орын), Құдайберген Б. (3 орын) I дәрежелі дипломдармен марапатталды, II, III дәрежелі халықаралық олимпиадада "Бәрін білгім келеді", Чехия;
"өмір қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау" мамандығының 3 курс студенті Орынбасар А. "сабаққа Презентация" халықаралық таланттар конкурсында II дәрежелі дипломмен марапатталды (03.12.2019 Ж. Мәскеу қ.), (ғылыми жетекші профессор Рахимбеков А. Ж.)
Жастар жылы аясында, жас ғалымдар мен жаңадан бастаған кәсіпкерлер арасында 2019 жылдың 9 желтоқсанында Жетісу мемлекеттік университетінде білім алды.І. Жансүгіров "Jetisý-Startup"инновациялық идеялар мен стартап–жобалар байқауының жеңімпаздарын марапаттады. Байқауды өткізу қорытындысы бойынша "Экология" мамандығының 3 курс студенті Т.Самбетбаева мен "Экология" мамандығының 1 курс магистранты Е. Доржеева 2 орынға ие болып, 70.000 тг. сертификат алды. "тағам қалдықтарын кәдеге жарату үшін микроорганизмдерді пайдалану" жобасы бойынша (ғылыми жетекші Х.ғ. к., қауымд.профессор Қанаева з.к.). Сонымен қатар, "қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігі" және "стандарттау және сертификаттау" мамандығының 1 курс студенттері»
Нұрғали ж., Дәулетқазинов Н., Тыныбекова А., Ержан г., Мамырбаева А., Қойшыбаева А. "Геотермалдық жылу" тақырыбында "үздік технологиялық жоба" номинациясын алды (ғылыми жетекшісі, магистр Сеитова Г. А.)
Экология бойынша ІІІ халықаралық пәндік олимпиадада жеңіске жеткен Агрономия және техникалық пәндер кафедрасының студенттері Насибжанова Томирис М. (Бірінші дәрежелі Диплом), Бондаренко Катерина и. (1 дәрежелі Диплом). Ғылыми жетекшісі профессор Рахымбеков А. Ж.. 2020 жыл
Экология және ауылшаруашылық ғылымдары кафедрасының оқытушы-дәріскері Сеитова Г.А. Біріккен Ұлттар Ұйымының Даму Бағдарламасының (БҰҰДБ) демеушілігімен жұмыс істейтін Қазақстандағы Жаһандық экологиялық қордың (ГЭҚ ЕБЗ) шағын гранттар бағдарламасына қатысып, ҒӨБ «Эко-Көкше» ғылыми қызметкерлер (б.ғ.д., қауымдастырылған профессор Хусаинов А.Т., а.ш.ғ.к., қауымдастырылған профессор Хусаинова Р.К., а.ш.ғ.к. Сарсенова А.А., а.ш.ғ.к. Кабжанова Г.Р.)тобына қосылды. Ол «KAZ/SGP/OP7/Y1/STAR/LD/24/22 – Абай облысы бойынша ауылшарушылық құрлымдарының жер асты және қашықтан зондтау әдістерін пайдалана отырып, минералды қоректенуді оңтайландыру және астық қатарлы ауыспалы егістерді қорғаудың кешенді әдістемесін енгізу» жобасының үйлестірушісі болып табылады.
Гранттың сомасы 50000$.
Жобаны іске асыру мерзімі — 14.10.2024ж.-31.12.2025ж.